به نقل از «خبرگزاری برنا»

حاشیه نشینی در شهرها و بروز آسیب های اجتماعی

تاریخ انتشار: ۱۷ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۲۴۱۰۹

حاشیه نشینی از جمله مشکلات مهم موجود در شهرها می باشد که می تواند ارتباط مستقیمی با آسیب های اجتماعی داشته باشد و مقابله با این چالش همواره از اهمیت بالایی برخوردار است.

به گزارش خبرگزاری برنا از استان البرز،انسان های نخستین در دوران پارینه سنگی، میانه سنگی و نوسنگی در دل غارها و رودخانه ها و کوه ها زندگی می کردند با پیدایش آهن در عصر حجر جوامع یکجا نشین پدید آمد و کوچ نشینی کمتر و عصر کشاورزی شکوفا شد با پیدایش آهن در عصر حجر جنگ های قبیله ای رخ داد و قبایل برای گرفتن مراتع خوب کشاورزی دست به غارت قبایل زدند رفته رفته شهرها و کشورها به وجود آمدند با پیدایش انقلاب صنعتی روستاییان و کشاورزان برای بهرمندی از موقعیت های بهتر کاری و زندگی به شهرها مهاجرت کردند و حاشیه نشینی به دلیل درآمد کم و نداشتن پول خرید مسکن مناسب  افراد به وجود آمد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حاشیه نشینی یا پدیده سکونت گاه های غیر رسمی حاصل رشد شهر نشینی و مهاجرت به شهرها می باشد. دراین راستا درآمد پایین کشاورزی و جذابیت های زندگی شهری مانند فرصت های شغلی، تحصیلی، بهداشت و درمان، سهولت دسترسی به خدمات اجتماعی حاشیه نشینی شکل گرفت.

در ایران حدود 12 میلیون نفر حاشیه نشین وجود دارد با این منظر که این مناطق به وجود آمده از حاشیه نشینی باعث بروز مسائل و مشکلات فراوان شده است. از جمله این آسیب ها از دید دکتر سید محمد حسینی جوادی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی کلمه حاشیه نشینی به همراه خود بارمنفی دارد و بهتر است از واژه سکونت گاه های غیر رسمی استفاده شود. همچنین هرچند مناطق آلونک نشین جزئی از شهر محسوب نمی شوند اما قدمت آنها به پیش از 40 سال برمی گردد. در این مناطق کودکان به مدرسه می روند، ازدواج می کنند ولی هنوز برچسب حاشیه نشین را یدک می کشند. حاشیه نشینی، زاغه نشینی، آلونک نشینی، گپر نشینی، حلبی آباد وغیره همگی مترادف هستند و به محله متداول شهری گفته می شوند.

گسترش شهرنشینی در ایران در ابتدای سلطنت رضا شاه پهلوی رو به رشد صعودی گرفت. پس از اصلاحات ارضی و در انتهای دهه 40 تا میانه 50 شمسی حاشیه نشینی در ایران رخ داد. در آن زمان زاغه نشینان عمدتا کشاورزانی بودند که از روستاها به حاشیه شهرهای بزرگ رانده شده بودند.

در حال حاضر محله هایی که دچار نارسایی و کمبود یا فقدان تجهیزات شهری هم چون آب، برق، مدرسه، درمانگاه، وسایل حمل و نقل عمومی و مانند این ها هستند را می توان در ردیف مناطق زاغه نشین و حاشیه ای طبقه بندی کرد. معمولا حاشیه نشینی در شهرهایی که پذیرای جمعیت اضافی در بافت اصلی خود نیستند رشد می کند و عده کثیری از مهاجران یا سکونت در زاغه های اطراف شهرها به کارهای غیر تولیدی کشانده می شوند. هم چنین این اصطلاح ( حاشیه ای) بیش تر به گروه های جمعیتی و طبقات اجتماعی خاصی ارجاع داده می شود که با مسائل موقعیت ها و زمینه های بزهکاری، نابرابری، عدم بهداشت، افزایش مهاجرت، تعارض، فقر و بیکاری و مسائل سیاسی- اقتصادی سروکاردارند. برهمین اساس حاشیه نشین به تمام افرادی گفته می شود که در محدوده فضائی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهر حضور و سکونت دارند ولی نحوه اسکان و معیشت آنها از جامعه شهری کاملا متمایز است و در نتیجه با جامعه شهری هماهنگ نشده اند.حال به این موضوع می پردازیم که حاشیه نشینی باعث چه صدماتی بر جامعه و شهروندانش می شود.

حاشیه نشینی با عث تخریب محیط زیست و اراضی می شود.

با توجه به اینکه اکثر افرادی که روی به ساخت بنا در مناطق حاشیه نشین می کنند در مناطق کشاورزی و باغ ها دست به این کار می زنند و به علت غیر مسکونی بودن زمین ها و به طبع آن ارزانی زمین به این اقدام روی می آورند این امر باعث تغییر کاربری اراضی زراعی در این مناطق شده است و به محیط زیست آسیب های فراوانی را وارد می کند.

حاشیه نشینی باعث ساخت و ساز غیر قانونی می شود.

با عنایت به اینکه حاشیه نشینان علاقه یا قدرت پرداخت عوارض شهرداری را ندارند دست به ساخت و سازهای غیر قانونی می زنند که این امر بر مشکلات زیستی، محیطی، بهداشتی و ... دامن می زند.

حاشیه نشینی باعث افزایش سرقت می شود.

بیشترین مورد سرقت در محله های حاشیه نشینی دیده می شود با توجه به بیکاری و مشکلات فراوان این شهروندان و قرار گرفتن شخصیت شان در برابر افراد مرفه که باعث بروز حسادت در آنها می شود کار را برای رسیدن به پول بیشتر دست مایه کاری خود قرار می دهند. سرقت از منزل، خودرو و ...

جزء اولین کارهای آنها بوده و در کنار آنها اولین سرقتشان از انشعابات شهری نظیر برق دزدی و لوله کشی به منظور سرقت آب و گاز است.

حاشیه نشینی باعث نزاع و درگیری می شود.

بررسی ها نشان می دهد که بیشتر نزاعات منجر به قتل در مناطق حاشیه نشین اتفاق می افتد. همچنین بیشتر نزاع های دست جمعی در این مناطق رخ می دهد چون اهالی این مناطق معمولا از ایل های روستایی هستند.

حاشیه نشینی باعث ضعف در بهداشت محله در جامعه می شود.

به علت ضعف در زیر ساخت مناطق حاشیه نشین فاضلاب های خانگی و محلات در جوی ها و خیابان ها راه می افتد. همچنین سیستم دفع زباله مناسب دراین مکان ها وجود ندارد. این عوامل از عوامل مهم ضعف بهداشتی این مناطق هستند.

حاشیه نشینی باعث اعتیاد و پخش مواد مخدر می شود.

ساکنین مناطق حاشیه نشینی اغلب به علت فقر و مشکلات اجتماعی بیشتر به اعتیاد روی می آورند. همین باعث شده آمار اعتیاد و خرید و فروش مواد مخدر در این مناطق بیشتر باشد. بیکاری در بین جوانان این محلات باعث می شود رو به خرید و فروش مواد مخدر کنند.

در همین راستا مطالعات گوناگون نشان می دهد که حاشیه نشینی با جرم رابطه مستقیم و نزدیک دارد. تنوع، تجمل و اختلاف فاحش و چشم گیر طبقات اجتماعی ساکن شهرهای بزرگ و هم چنین گرانی و سنگینی هزینه های جاری زندگی باعث می شود تا مهاجران غیر متخصص که درآمد آنان کفاف مخارشان را نمی دهد برای برآوردن نیازهای خود دست به هرکاری و لو غیر قانونی بزنند. در چنین مناطقی به لحاظ از بین رفتن ارزش های انسانی، انحرافات گوناگونی که قبلا اشاره شد رشد می کند. حاشیه نشینی مشکلات اجتماعی موجود در شهرها را تشدید کرده و آنها را گسترده تر می سازد. وجود حاشیه نشینان در مناطق حاشیه ای شهرها به لحاظ تقاضا برای استفاده از منابع آموزشی و پرورشی می تواند موجب افزایش فشار برمنابع موجود در این زمینه شود و یا اینکه سطح بی سوادی را افزایش دهد. اختلاف سطح توسعه در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی میان شهر و روستا یکی از عوامل عمده مهاجرت روستائیان به شهرها و در نتیجه بروز و گشترش پدیده حاشیه نشینی است و تا زمانیکه این اختلاف سطح از بین نرود همچنان مهاجرت از روستا به شهرها و نیز ایجاد مناطقی به نام حاشیه ادامه دارد.

 این عقیده که باید مناطق حاشیه نشین را تخریب کرد قابل دفاع نبوده و برای حل مساله و رفع مشکلات موجود و کمک به کاهش آسیب های اجتماعی در سطوح خرد و کلان می بایست با ساماندهی حاشیه نشینی و فراهم کردن امکانات مورد نیاز برای حاشیه نشینان و کم کردن فاصله و خلاء موجود بین آنها و شهرنشینان اقدامات لازم را در این زمینه انجام داد.

تهیه و تنظیم: سید مرتضی موسوی معاون فرهنگی اجتماعی فرماندهی انتظامی استان البرز

انتهای پیام 

آیا این خبر مفید بود؟

نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف

منبع: خبرگزاری برنا

کلیدواژه: البرز پلیس البرز حاشیه نشینی کرج معاونت فرهنگی اجتماعی پلیس مناطق حاشیه نشین حاشیه نشینی باعث حاشیه نشینی آسیب ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۲۴۱۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

واکنش روابط عمومی دانشکده علوم خانواده به برخی حاشیه‌سازی‌ها

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، روابط عمومی دانشکده علوم خانواده دانشگاه تهران با انتشار توضیحی، نسبت به برخی حاشیه‌سازی‌ها درباره بهره‌مندی از ظرفیت شخصیت‌های حقوقی مرتبط با ماموریت‌ها و فعالیت‌های این دانشکده، واکنش نشان داد.

متن توضیح روابط عمومی دانشکده علوم خانواده دانشگاه تهران به این شرح است:

باسمه تعالی

در پی انتشار هدفمند برخی اخبار در خصوص انتصابات صورت گرفته در دانشکده علوم خانواده دانشگاه تهران به استحضار عموم دانشگاهیان می‌رساند که دانشکده علوم خانواده با هدف تامین نیروی انسانی متخصص در راستای تحکیم بنیان خانواده، افزایش مشارکت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زنان، توجه به عرصه خانواده، جمعیت و سلامت آن، تولید دانش بومی، بازبینی و طراحی رشته‌های مرتبط به منظور کاهش چالش‌های این حوزه و بر اساس اصول حاکم بر قانون اساسی، منویات مقام معظم رهبری و سیاست‌های دولت مردمی شکل گرفته است. برای تحقق اهداف مذکور، شورای راهبردی دانشکده علوم خانواده تشکیل گردیده است که برخی از کارکردهای مورد انتظار این شورا عبارتند از:

• سیاستگذاری و نیازسنجی برای جذب هیئت علمی دانشکده بر اساس سیاست‌ها و استانداردهای دانشگاه تهران؛
•  تعیین راهبردها برای متمرکزسازی و ایجاد پایگاه علمی، پژوهشی، تخصصی و همچنین اجرایی در راستای بهبود نقش‌پذیری خانواده در نظام اجتماعی در قالب نگرش خانواده به مثابه بنیان اجتماع.
• تجمیع میان رشتگی‌های موجود در حوزه مطالعات خانواده و رشته‌های مشابه
• زیست بوم‌سازی و توسعه چندبعدی فعالیت‌های مرتبط با خانواده، زنان و جمعیت
• توسعه مطالعات میان رشتگی با هدف قرار دادن محور سلامت خانواده از منظرهای سلامت اجتماعی، سلامت جسمی، روحی، معنوی و فکری
• طراحی الگوهای علمی و نهادهای پژوهشی برای توسعه و ارتقای شاخص‌های رفاه اجتماعی بر پایه و محوریت خانواده
• تقویت مشارکت اجتماعی خانواده محور و زنان در مواردی همچون نوآوری، کارآفرینی، اقتصاد خانواده محور و کارآفرینی مبتنی بر مشارکت خانواده
• طراحی سازوکارها و برنامه‌ها به‌منظور مشارکت فعال و پویا در حوزه مسائل و چالش‌های مرتبط با خانواده
• طراحی سازوکارهای عملیاتی به‌منظور پرورش و ارتقای شایستگی‌های پژوهشگران کوشا در حوزه خانواده

شورای راهبردی دانشکده علوم خانواده مرکب از اعضایی با شخصیت حقوقی و حقیقی است که برخی از اعضای حقوقی آن عبارتند از:
معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده یا نماینده تام‌الاختیار (خانم انسیه خزعلی)
دبیر ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی یا نماینده تام‌الاختیار (خانم جمیله علم الهدی)
دبیر ستاد خانواده و زنان شورای عالی انقلاب فرهنگی یا نماینده تام‌الاختیار (خانم فهیمه فرهمندپور)
مشاور امور زنان و خانواده وزیر علوم، تحقیقات و فناوری (خانم فخرالسادات نصیری)
مشاور امور زنان و خانواده رئیس دانشگاه تهران (خانم فاطمه یزدیان)

علاوه بر شخصیت‌های حقوقی مذکور، برخی شخصیت‌های علمی و دانشگاهی فعال در حوزه زنان و خانواده از دانشگاه تهران و سایر دانشگاه‌های ایران و جهان نیز عضو حقیقی شورای راهبردی دانشکده علوم خانواده هستند که توسط رئیس دانشگاه تهران منصوب شده و یا خواهند شد.

همچنین دانشکده علوم خانواده به منظور تحقق مطالبه رئیس محترم دانشگاه تهران جهت ایفای نقش محوری در زمینه فعالیت‌های علمی، تحقیقاتی و حل مسایل حوزه زنان و خانواده در کشور، علاوه بر جذب اعضای هیات علمی جوان، از ظرفیت استادان پیشکسوت و برجسته دانشگاه‌های مختلف که دارای تخصص‌های مرتبط با رشته‌ها و گروه‌های آموزشی این دانشکده هستند، به صورت استاد وابسته بهره خواهد برد.

انتهای پیام/